Tomos kopen

Tien punten om op te letten bij de koop van een tomosje Je hebt de beslissing genomen om een Tomos te kopen en gaat kijken bij iemand ie er een te koop heeft. Maar waar moet je nauw op letten bij de aankoop?

Deze FAQ gaat er van uit dat je helemaal geen brommer kennis hebt en een helemaal goed brommer wil kopen. Wil je echter goedkope een brommer kopen dan moet je wat minder kieskurig zijn. Je moet dan zelf even kijken welke punten je het belangrijkst vind. Let er wel vooral op dat het blok zelf goed. Dus geen spelling op de krukas (vliegwiel voelen) en even kijken of alle blok bouten in het blok zitten. Een blok reviceren is namenlijk niet echt een beginners klus.

1. De staat van de brommer.

Het belangrijkste is de algehele indruk, is het een goed verzorgde brommer? Als iemand veel werk in het onderhoud van z'n Tomos heeft gestoken kan je dat direct zien aan het uiterlijk van de brommer.

2. Frame.

Het frame is meestal wel in orde, kijk alleen even of er geen roest plekken op zitten. Ook moet je bij het rijden er op letten dat het frame recht is. Dit doe je door recht door te rijden en dan je handen van het stuur te halen. De brommer moet dan gewoon recht door rijden en niet gaan wijken, is dit niet het geval dan is waarschijnlijk je frame of achter brug krom. Ook kan het wel een voorkomen dat het stuur krom is, dat gebeurt namelijk snel bij het omvallen.

3. Het Blok.

Met het blok wordt de koppeling en de versnellingen bedoelt. De cilinder die op het blok staat is onafhankelijk en moet apart worden bekeken, zie punt 4. Als eerste moet je kijken of er sporen van olie lekkage is, dit is te zien door aan de onderkant van het blok te kijken of er natte olie zit. Meestal zit dit wel goed, of te kijken naar het achterwiel of de ketting. zijn deze erg vet of zwart dan is de kering lek bij het voortandwiel. Daarna moet je kijken of er benzine sporen lopen van af de buisjes die uit de carburateur lopen, is dit het geval dan kan het zijn dat de vlotter carburateur niet lekker kan bewegen en regelmatig overloopt, dit moet je even na vragen aan de eigenaar. De volgende stap is het testen van de versnellingen en de koppeling. Dit kan alleen door een stukje te gaan rijden. Start en geeft gas. het toerental moet snel omhoog schieten en niet happeren. Let er ook op dat de Tomos in een moet keer starten. Geef nu een beetje gas. Als het goed is rijd de tomos nu soepel weg. Ook nu mogen er geen rare bij geluiden zijn, rij nu rustig door alle versnellingen heen en schakel weer in een keer terug naar de een. Het belangrijkste is dat er geen rare geluiden uit het blok komen en dat de koppeling gelijkmatig pakt. Tijdens het rijden moet je er ook opletten dat de er geen rattelende geluiden uit het blok komen in de buurt van de cilinder. Dit hoor je het beste als de motor warm is en dan in als je stil staat het gas open en dicht doet. Hoor je dan een getik of gerammel dan kan het zijn dat de big-end lager versleten is. Dit lager zit tussen de drijfstang en de kruk-as. Vervangen van dit lager kost zoveel geld dat een nieuwe (imitatie) kruk-as vaak het goedkoopst is. Twee andere lagers die gevoelig zijn voor sltijage zijn kruk-as lagers. Deze zitten tussen de kruk-as en het carter. Vooral bij 70cc cilinders slijten deze lagers snel. Om te controleren of deze lagers goed zijn kun je het vliegwiel (linker kapje van het blok schroefen) even op en neer proberen te bewegen, hier moet geen speling inzitten. Het vervangen van deze lagers is zeker geen klusje dat je als beginner wilt uitvoeren, het hele blok moet open en gereviseerd worden.

4. De clinder en Caburateur.

De enigste manier om de slijtage te testen is door er mee te rijden. Het belangrijkste is dat de tomos goed optrekt zonder met de koppeling te slippen en er mogen geen rammelende of tikkende geluiden uit de cilinder komen. Dit wijst vaak op versleten zuigerveren. Een cilinder is een relatief goedkoop onderdeel om te vervangen, het vervangen van een cilinder is ook niet al te veel werk. Waar ook op moet worden gelet is, of er benzine of vettigheid bij de kop of voet pakking zit. Is dit het geval dan is waarschijnlijk de pakking lek en moet deze worden vervangen. Dit kost niet veel maar is wel even werk. Bij de caburateur is het vooral belangrijk dat de afstelling goed is, dit kun controlleren door de volgende stappen. Zet de brommer in de vrij, zet het aan en laat hem even op temp komen. laat de tomos stagioneer lopen en luister of hij stabiele toeren heeft. zo niet dan is de carbrateur vies of de gasschuif is versleten. Ook mag het gas niet blijven hangen, controleer dat door de gas hendel naar de uiterste stand te draaien en vervolgens los te laten. Het gas moet nu gelijk met de gas hendel terug veren.

6. Wielen, achterbrug en ketting.

De wielen, op de wielen mag absoluut geen spelling zitten. Door de voor kan op te tillen en een slinger aan het wiel te geven kan je zien of er geen slag in zit. Bij spaak wielen zijn kleine slagen er nog uit te spannen bij ster wielen niet. Het achterwiel is moeilijker, de enigste manier om er achter te komen of het wiel recht is is er op te rijden en dan iemand anders het wiel te laten schouwen. Ook zou je de Tomos op z'n standaard kunnen zetten, gas geven en dan een paar stappen naar achteren doen om te kijken of het in orde is. De wiel lagers, het voorwiel is meestal geen probleem, het achter wiel wel. Door de kracht van de ketting word namelijk de lagers in het wiel ongelijk matig belast en slijten ze zeer snel. Door de Tomos recht te zetten is het mogelijk door het wiel van links naar rechts te 'wrikken' te voelen of er spelling op zit. Bij spelling voel je dat hij gemakkelijk een paar millimeters heen en weer 'tikt'. Je kunt nu ook direct de staat van de achterbrug controleren, als je met de hand de achter brug heen weer (links/rechts) kan bewegen is de lager van de achterbrug verrot.

Ook moet je er op letten dat de ketting niet over de achter brug slijt, als dit wel het geval is slijt de ketting namelijk snel en gaat de achterbrug kapot. Dit kan verholpen worden door een kunstof blokje op de achterbrug. Kijk ook even naar de ketting zelf, deze moet goed gesmeerd zijn en niet versleten. Druk de kettingspanner naar beneden en kijk of de ketting niet al te slap staat. Is dit wel geval dan kan het zijn dat de ketting versleten is, versleten kettingen zijn namelijk moeilijk op te spannen.

7. De remmen.

Remmen moeten altijd goed werken. Controleer dit tijdens een proef ritje, bij goede remmen kun je zonder al te veel kracht te zetten een brommer van 50->0 brengen in ongeveer 10 meter. Als je nog nooit op een Tomos hebt gereden is het lastig om de rem kracht in te schatten. Het is dan verstandig om in de eerste versnelling 5km/h te rijden en dan te remmen. Je moet dan gelijk stil staan.

8. Elektro en de banden.

Nieuwe banden kosten al snel € 12.50. Banden wisselen is ook een zeer lastig karwij. De verlichting, bij een goede onderhouden Tomos moet deze altijd functioneren. Wel kan het voorkomen dat alleen het groot licht het doet. Dit komt omdat het stads licht heel snel door brand, dit is opzicht geen probleem. Doet de verlichting het helemaal niet, dan is waarschijnlijk de hele bedrading een rotzooi. Als beginnend sleutelaar wil je daar waarschijnlijk ook niet mee bezig houden. Dus koopt geen Tomos waarvan de verlichting niet werkt.

9. De uitlaat.

Het wil nog wel eens voorkomen dat een uitlaat is doorgerot. Wat er dan gebeurt is dat door al dat roest de uitlaat zo verzwakt is dat hij scheurt. Dit komt veel voor, vooral bij Tomos uitlaten die niet verchroomed zijn. Een nieuwe standaar snel uitlaat kost zo'n € 30,-

10. Algemene tips.

Koop een Tomos altijd bij een particulier, nooit bij een handelaar. Je betaalt dan namelijk altijd te veel. Betaal nooit de vraag prijs voor een Tomos, er kan altijd wel wat af. Zoek gewoon een aantal makementjes (elke Tomos heeft wel wat) en ga pingeleen. Maak altijd een test rit, als de verkoper dit niet toestaat is er waarschijnlijk wat mis en moet je de Tomos niet kopen. Neem als het kan altijd iemand mee die een Tomos heeft, of verstand heeft van auto/motor techniek. Dat kan een hoop ellende schelen.

De test rit

1. De brommer moet in een of twee keer starten, zonder choke. Choke is alleen nodig bij zeer lage temperatuuren (vorst). 2. Gas respons moet in de vrij goed zijn. 3. De koppeling moet gelijkmatig aangrijpen. 4. Zonder met de koppeling te slippen moet er weg gereden kunnen worden. 5. Schakelen moet vloeiend gaan, geen horten en stoten. 6. Als de motor warm is mogen er geen rare geluiden uit komen. 7. De kop pakking mag niet lekken en de uitlaat moet 'gas dicht' zijn, dus alleen rook uit de uitlaat